Ngày 27/7/2023, tại thành phố Cần Thơ, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị Thanh tra chuyên ngành khoa học và công nghệ toàn quốc năm 2023.
Toàn cảnh Hội nghị
Đến dự hội nghị có đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ; đồng chí Nguyễn Văn Hiếu, Ủy viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Cần Thơ. Đến dự còn có lãnh đạo các vụ, cục trực thuộc Bộ KH&CN; lãnh đạo Sở KH&CN các tỉnh, thành phố trên cả nước.
Đồng chí Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ phát biểu khai mạc
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt khẳng định: Hoạt động thanh tra chuyên ngành đã góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Thanh tra chuyên ngành khoa học và công nghệ còn giúp nâng cao hiệu lực; tăng cường quản lý, kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa; bảo đảm an toàn sức khỏe, an ninh nguồn phóng xạ, hỗ trợ tốt cho hoạt động sản xuất kinh doanh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực, góp phần bảo đảm hoạt động khoa học và công nghệ tuân thủ theo các quy định của pháp luật, góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực cho khoa học và công nghệ.
Thanh tra bộ báo cáo kết quả thanh tra năm 2022
Theo báo cáo năm 2022, thanh tra chuyên ngành KH&CN nước ta đã tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với 9.137 cơ sở, trong đó, có 7.587 cơ sở thuộc lĩnh vực tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; 146 cơ sở thuộc lĩnh vực sở hữu công nghiệp; 1.062 cơ sở ở lĩnh vực an toàn bức xạ; 134 cơ sở hoạt động về KH&CN; 131 cơ sở thực hiện nhiệm vụ, đề tài, dự án KH&CN. Qua đó, đã xử phạt vi phạm hành chính 472 cơ sở, với tổng số tiền là 11,3 tỉ đồng, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm hành chính với số tiền 19 triệu đồng; kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước là 118 triệu đồng.
Về công tác phòng chống tham nhũng, Bộ KH&CN đã thực hiện thanh tra, kiểm tra giải quyết khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh, xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền. Trong 6 tháng đầu năm 2023, chưa phát hiện vi phạm có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực phải chuyển cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định. Sở KH&CN các địa phương cũng chưa phát hiện tổ chức, cá nhân có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực.
Tuy nhiên, theo Thanh tra Bộ KH&CN, công tác này còn một số vướng mắc, trong đó, một số quy định pháp luật chưa rõ ràng, còn có những vấn đề chồng chéo, xung đột; việc chấp hành các quy định pháp luật của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực quản lý nhà nước của ngành KHCN còn có những diễn biến phức tạp, nhất là đối với những mặt hàng mà ngành chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa; vi phạm pháp luật trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ ngày càng tinh vi, gây nhiều khó khăn trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các chủ thể...
Hội nghị thanh tra chuyên ngành khoa học và công nghệ năm 2023 được tổ chức trong bối cảnh Luật Thanh tra năm 2022 bắt đầu có hiệu lực thi thi hành từ 1/7/2023. Các văn bản hướng dẫn thi hành với những quy định tăng cường tính độc lập, tự chịu trách nhiệm của cơ quan thanh tra và đổi mới phương thức hoạt động của cơ quan thanh tra theo hướng chuyên nghiệp hơn.
Để tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ, trong đó có hoạt động thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, các đại biểu tập trung thảo luận các vấn đề đang đặt ra đối với thanh tra ngành khoa học và công nghệ khi triển khai thực hiện những quy định mới của pháp luật như: việc duy trì tổ chức thanh tra Sở Khoa học và Công nghệ; bổ sung nguồn nhân lực, cơ sở vật chất cho các cơ quan thanh tra; tăng cường hoạt động kiểm tra và thanh tra có trọng tâm, trọng điểm; cơ chế phối hợp giữa các cơ quan thanh tra khoa học và công nghệ trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao… Qua đó, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, phát huy hiệu quả của hoạt động thanh tra chuyên ngành KH&CN trong thời gian tới.
Trong thời gian tới, các cơ quan thanh tra khoa học và công nghệ cần nỗ lực để là những người bạn đồng hành, hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng các quy định của pháp luật. Tại hội nghị, các đại biểu đã đối thoại về công tác thanh tra khoa học và công nghệ, đồng thời được hướng dẫn nghiệp vụ thanh tra sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ 2022.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt chụp ảnh lưu niệm với đoàn Hưng Yên
Dự Hội nghị, đoàn Hưng Yên có ThS. Trần Tùng Chuẩn - TUV, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cùng các phòng, đơn vị liên quan.
Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, ThS. Trần Tùng Chuẩn cho biết công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành hoạt động công tác thanh tra đã bám sát chương trình, kế hoạch thanh tra được duyệt và sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền Sở. Các hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng được triển khai bảo đảm theo quy định của pháp luật, công khai, minh bạch, có chất lượng, hiệu quả. Bên cạnh đó hoạt động thanh tra khoa học và công nghệ năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023 tập trung vào thanh tra, kiểm tra về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm hàng hóa lưu thông trên thị trường là một trong những nhiệm vụ quan trọng để phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận về chất lượng, đo lường, góp phần đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng, ổn định thị trường, an ninh trật tự xã hội trên địa bàn tỉnh. Thông qua cuộc thanh tra, kiểm tra đã tuyên truyền, hướng dẫn,phổ biến các quy định mới của pháp luật như: (Thông tư 16/2022/TT-BKHCN ngày 15/12/2022 của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc ban hành “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu điêzen và nhiên liệu sinh học”…) tới các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh và kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực trong công tác quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ trên địa bàn tỉnh.
ThS. Trần Tùng Chuẩn cũng cho biết, công tác thanh tra khoa học và công nghệ là công tác chuyên môn khó bởi trực tiếp liên quan đến doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất, kinh doanh và quyền lợi người tiêu dùng. Khác với thanh tra chuyên ngành của các lĩnh vực khác, thanh tra khoa học và công nghệ của tỉnh Hưng Yên càng khó hơn vì khu công nghiệp nhiều lại giáp trung tâm là Thủ đô Hà Nội nơi chung chuyển và tiêu thụ rất nhiều sản phẩm hàng hóa trên thị trường. Do đó, việc thanh tra giữ ổn định và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là vấn đề cấp bách cần thực hiện thường xuyên, không chỉ phục vụ tốt công tác quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh mà còn bảo vệ, tạo công bằng, sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp, cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh và bảo vệ trực tiếp quyền lợi người tiêu dùng, nên thanh tra khoa học và công nghệ không thể thiếu được mà phải đồng hành song song với sự phát triển của xã hội.
ThS. Trần Tùng Chuẩn cho biết Hưng Yên trong thời gian tới tiếp tục sẽ phối hợp với cơ quan thanh tra của Bộ, của các ngành liên quan tập trung triển khai thực hiện đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, hiệu quả các cuộc thanh tra còn lại trong Kế hoạch thanh tra năm 2023; đồng thời chủ động thực hiện kịp thời các cuộc thanh tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền; tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra theo quy định. Bởi phạm vi quản lý nhà nước về lĩnh vực KHCN khá rộng, hoạt động mang tính đặc thù, tính chuyên môn kỹ thuật cao, Sở KH&CN Hưng Yên sẽ tiếp tục tham mưu UBND tỉnh duy trì tổ chức thanh tra sở KH&CN để bảo đảm, phù hợp theo quy định tại một số văn bản luật như: Luật Đo lường, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Năng lượng nguyên tử… trong thời gian tới./.
Đỗ Chí Nam – Trường Long