Thời cơ, cơ hội là những thứ chỉ đến và tồn tại trong một thời điểm nhất định. Nó có thể mất đi và vĩnh viễn không quay trở lại. Lãng phí cơ hội, bỏ lỡ thời cơ có thể khiến một đất nước mất đi cơ hội tăng tốc, bứt phá, đi tắt, đón đầu phát triển.

Bài học về chớp thời cơ trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Đảng ta và Bác Hồ kính yêu vẫn còn nguyên giá trị cho đến tận ngày nay và mãi mãi về sau.

Cụ thể, ở thời điểm sau khi phát-xít Nhật đảo chính hất cẳng thực dân Pháp độc chiếm Đông Dương, trong Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” (ngày 12/3/1945), Trung ương Đảng đã nhận định sáng suốt rằng, bây giờ tình hình đã có nhiều thuận lợi mới, nhưng “điều kiện khởi nghĩa… hiện nay chưa thực chín muồi”.

Thời cơ của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 chỉ xuất hiện khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, phát-xít Nhật đầu hàng Đồng minh vô điều kiện, hàng ngũ chỉ huy của Nhật ở Đông Dương chia rẽ đến cực điểm, quân lính Nhật tan rã, mất tinh thần, bọn Việt gian thân Nhật hoảng sợ. Đồng thời, thời cơ cách mạng xuất hiện cũng là lúc mọi chuẩn bị của Đảng ta về lực lượng, đường lối, phương châm tác chiến đã hoàn thiện, khi mà cao trào cứu nước của toàn dân đã dâng lên tới đỉnh cao nhất.

Theo đó, thời cơ này không tồn tại vĩnh viễn mà sẽ biến mất khi quân Đồng minh tiến vào nước ta để tước vũ khí của phát-xít Nhật. Vì vậy, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cách mạng Việt Nam nhanh chóng chuyển từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa. Nhờ có sự chuẩn bị lực lượng chu đáo, lại nổ ra đúng lúc, đúng thời cơ, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã giành được thắng lợi “nhanh, gọn, ít đổ máu”.

Đây là một điển hình thành công về nghệ thuật tạo thời cơ, dự đoán thời cơ, nhận định chính xác thời cơ; đồng thời, kiên quyết chớp thời cơ, phát động toàn dân nổi dậy tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Thành quả sau gần 80 năm dựng nước và phát triển không ngừng, đến nay, như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Ở thời điểm hiện tại, chúng ta đang ra sức phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII; đồng thời ra sức chuẩn bị các công việc cho Đại hội XIV của Đảng. Cùng với đó, đội ngũ các đồng chí lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước cũng vừa được kiện toàn với sự thống nhất rất cao, được Nhân dân ủng hộ, vui mừng, phấn khởi.

Vì vậy, cùng với sự quyết tâm, quyết liệt khắc phục những khó khăn, khơi thông những điểm nghẽn cản trở sự phát triển, đất nước chúng ta đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào một kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thời cơ này nhất định chúng ta phải nắm lấy và hiện thực hóa, đúng như tầm nhìn, dự báo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (nay là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội) chia sẻ, sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người luôn quan tâm, trọng dụng nhân tài. Ngay từ trước khi chuẩn bị thành lập Đảng, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở Quảng Châu (Trung Quốc), với đối tượng là những thanh niên ưu tú, rồi sau đó đưa về nước hoạt động tuyên truyền, tổ chức quần chúng, làm hạt nhân cho phong trào cách mạng. 

Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (ảnh: Vũ Cảnh).

Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội (ảnh: Vũ Cảnh).

Theo tập 4 Hồ Chí Minh Toàn tập (NXB Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011), ngay sau khi nước nhà vừa giành được độc lập, ngày 14/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Kiến thiết cần có nhân tài. Nhân tài nước ta dù chưa có nhiều lắm nhưng nếu chúng ta khéo lựa chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân tài càng ngày càng phát triển càng thêm nhiều”. Đặc biệt, Người đã chỉ thị cho các địa phương trong cả nước phải kịp thời báo cáo cho Chính phủ về người tài ở địa phương mình.

Bài học của lịch sử đã khẳng định, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất thành công trong việc trọng dụng nhân tài. Bên cạnh nhiều bậc trí thức, học giả nổi tiếng, chức sắc tôn giáo đã nhiệt tình tham gia cách mạng, ngay cả những quan lại bậc cao của chế độ cũ (Phan Kế Toại, Bùi Bằng Đoàn...) cũng đã được Bác Hồ cảm hóa và vận động tham gia chính quyền cách mạng.

Cụ thể, hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhiều trí thức nổi tiếng trên mọi lĩnh vực, như Phạm Quang Lễ (tức Trần Ðại Nghĩa), Lê Văn Thiêm, Lương Định Của, Phạm Huy Thông, Trần Hữu Tước, Nguyễn Khắc Viện, Tạ Quang Bửu, Hồ Đắc Di, Tôn Thất Tùng, Phan Anh, Hoàng Minh Giám, Vũ Ðình Tụng, Nguyễn Văn Huyên, Nghiêm Xuân Yêm, Nguyễn Xiển, Nguyễn Hữu Thọ, Huỳnh Tấn Phát, Phạm Ngọc Thạch, Võ Quý Huân, Vũ Trọng Khánh, Ðặng Văn Ngữ, Trịnh Ðình Thảo, Trần Đức Thảo, Ngụy Như Kon Tum... đã mang hết tài năng phục vụ đất nước.

Nhiều người có tài, người có năng lực, trình độ cao nhưng chưa được trọng dụng, sử dụng đúng cách để phát huy hết khả năng của họ.

Soi chiếu vấn đề này vào thực tiễn cho thấy, hiện chúng ta vẫn còn để lãng phí nguồn lực con người, trong đó có lãng phí nhân tài, lãng phí nguồn nhân lực chất lượng cao... Nhiều người có tài, người có năng lực, trình độ cao nhưng chưa được trọng dụng, sử dụng đúng cách để phát huy hết khả năng của họ thay vì những cán bộ “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”. Nhiều người giỏi, đi học ở nước ngoài rồi ở lại luôn nước đó làm việc, không quay về nước cống hiến…

Thí dụ, ngay như vấn đề xuất khẩu lao động, chúng ta đã đưa rất nhiều lao động trình độ cao, những điều dưỡng, kỹ sư… sang làm việc ở các nước phát triển. Tại sao cũng cùng con người đó nhưng khi làm việc ở trong nước thì khác, khi đi ra nước ngoài làm việc thì lại khác. Vì vậy, thiết nghĩ, chúng ta cần phải nghiêm túc nhìn nhận, suy nghĩ để có giải pháp không làm lãng phí nguồn lực con người, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao để khơi thông điểm nghẽn; có chế độ, chính sách phù hợp để họ yên tâm ở trong nước làm việc, ra sức phấn đấu, đóng góp hiệu quả cho sự phát triển chung của đất nước.

https://special.nhandan.vn/bai-2-lang-phi-gay-ra-nhieu-he-luy/index.html