Nhu cầu sử dụng chất chuẩn trong lĩnh vực ATTP hiện nay là rất lớn và dự kiến trong thời gian tới sẽ tiếp tục tăng cao.

Đây là đánh giá của ông Nguyễn Hùng Điệp – Phó Chủ tịch thường trực Hội Đo lường Việt Nam tại Hội thảo khoa học “Sản xuất và sử dụng mẫu chuẩn, chất chuẩn trong hoạt động đo lường và thử nghiệm” diễn ra vào sáng ngày 1/11 tại TP.HCM do Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia tổ chức.

Hội thảo khoa học được triển khai nhằm tìm hiểu về công tác sản xuất, cung ứng về chất chuẩn, mẫu chuẩn tiệm cận nhu cầu thực tế với đại đa số nhu cầu các phòng thí nghiệm Việt Nam. Đồng thời, cũng là dịp để lãnh đạo cơ quan nhà nước và doanh nghiệp cùng nhau thảo luận về tầm quan trọng của mẫu chuẩn, chất chuẩn và định hướng phát triển lĩnh vực sản xuất mẫu chuẩn và chất chuẩn trong nước nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế phát triển nguồn cung mẫu chuẩn, chất chuẩn trong nước, hỗ trợ các phòng thí nghiệm Việt Nam thuận tiện hơn trong tiếp cận nguồn mẫu đạt chuẩn với kinh phí hợp lý.

Tham dự hội thảo có ông Hà Minh Hiệp – Quyền Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, ông Trần Quý Giầu – Trưởng ban Đo lường – Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, ông Vũ Khánh Xuân – Chủ tịch hội Đo lường Việt Nam, ông Nguyễn Hùng Điệp – Phó Chủ tịch thường trực – Hội Đo lường Việt Nam, bà Nguyễn Thị Mai Hương – Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3, ông Nguyễn Anh Triết – Phó Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3,… cùng các ông bà trưởng/ phụ trách các phòng Nghiệp vụ, các Phòng Đo lường liên quan và hơn 100 đại biểu là lãnh đạo, đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh liên quan, hơn 200 đại biểu là lãnh đạo, đại diện đại diện Sở KH&CN, Chi cục TĐC và Trung tâm kỹ thuật các tỉnh lên quan tham dự trực tuyến.

Ông Hà Minh Hiệp – Quyền Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia phát biểu khai mạc hội thảo.

Trình bày Báo cáo đề dẫn Hội thảo khoa học sản xuất và sử dụng mẫu chuẩn, chất chuẩn trong hoạt động đo lường và thử nghiệm, Trưởng ban Đo lường Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Trần Quý Giầu cho biết, chất chuẩn là một loại chuẩn đo lường đặc biệt có độ đồng nhất và ổn định nhất định đối với một hoặc một số thuộc tính. Chất chuẩn được sử dụng để hiệu chuẩn (HC), kiểm định (KĐ) thiết bị, phương tiện đo, đánh giá phương pháp đo hoặc để xác định giá trị về thành phần, tính chất của vật liệu hoặc chất khác.

Chia sẻ về những khó khăn, vướng mắc trong quản lý đo lường, chất lượng đối với chất chuẩn, ông Trần Quý Giầu cho rằng, chất chuẩn phải nhập từ nước ngoài, giá thành lại cao và thời gian vận chuyển kéo dài dẫn đến thời hạn sử dụng ngắn. Trong khi đó, một số loại chất chuẩn có chất lượng không ổn định nhưng giá thành rẻ, thời hạn sử dụng dài nên dễ trúng thầu, không đảm bảo về đo lường, chất lượng. Đồng thời, nhiều phép thử không có mẫu chuẩn hoặc chất chuẩn để thực hiện kiểm soát chất lượng.

Nhiều mẫu chuẩn, chất chuẩn phải mua lượng lớn do yêu cầu của nhà sản xuất nhưng trên thực tế lại không sử dụng nhiều, chưa sử dụng hết đã hết hạn sử dụng, gây lãng phí. Quản lý tồn kho thực hiện thủ công, bán tự động nên gây rủi ro sai sót trong kiểm kê và quản lý hạn sử dụng.

Bên cạnh đó, nhiều loại được sản xuất theo lô nhưng lại được bán ra thị trường theo chai, không có ký hiệu riêng để phân biệt từng chai. Trong khi đó, thông tin chứng nhận chuẩn cho các tổ chức giống nhau do đó gây khó khăn trong việc quản lý, kiểm soát. Chưa hết, các chất chuẩn dùng trực tiếp để kiểm định phương tiện đo nhóm 2 đều được thử nghiệm bởi các tổ chức nước ngoài do chưa có đơn vị nào được chỉ định thử nghiệm chất chuẩn.

Ông Trần Quý Giầu – Trưởng ban Ban Đo lường Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia.

Đánh giá vai trò của mẫu chuẩn, bà Hồ Trần Ngọc Quyên – phụ trách phòng thử nghiệm thành thạo Trung tâm kỹ thuật 3 nhận định, mẫu chuẩn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong các thử nghiệm và phân tích khoa học. Đây là các mẫu đã được xác định và kiểm chứng với các đặc tính cụ thể, ổn định và chính xác, giúp nhà nghiên cứu có thể so sánh và đối chiếu kết quả của mình một cách chính xác. Nhờ có mẫu chuẩn, các phép đo lường và phân tích trở nên đáng tin cậy hơn, loại bỏ hoặc giảm thiểu sai số và biến động ngẫu nhiên.

Bên cạnh đó, mẫu chuẩn còn đóng vai trò làm thước đo chuẩn mực, đảm bảo tính khách quan và nhất quán trong quá trình thử nghiệm. Khi các phép thử được thực hiện trên mẫu chuẩn, kết quả có thể so sánh và đối chiếu với nhau, ngay cả khi chúng được tiến hành ở những thời điểm và địa điểm khác nhau. Điều này là cực kỳ quan trọng, đặc biệt trong các lĩnh vực như dược phẩm, hóa học, và vật liệu, nơi tính chính xác và ổn định là yêu cầu bắt buộc.

Ông Nguyễn Hùng Điệp – Phó Chủ tịch thường trực Hội Đo lường Việt Nam cho biết, hiện nay, cả nước có trên 167 cơ sở kiểm nghiệm thực phẩm, trong đó có 92 cơ sở kiểm nghiệm thực phẩm được chỉ định phục vụ quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm (ATTP) theo chức năng, nhiệm vụ của các bộ quản lý ngành.

Kiểm nghiệm đã thực sự là nền tảng của hoạt động quản lý an toàn thực phẩm. Cụ thể, cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm khoảng 73.380 cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp và sản phẩm nông lâm thủy sản; 421 cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khoẻ. Cấp giấy tiếp nhận bản công bố sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe là 68.750 sản phẩm…

“Với số lượng rất lớn cơ sở phải tự công bố sản phẩm, cơ sở phải được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP, cơ sở phải được cấp Giấy tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm và phục vụ thanh tra, kiểm tra xử phạt vi phạm hành chính về ATTP, hoạt động kiểm nghiệm thực phẩm thời gian qua đã rất cố gắng đáp ứng yêu cầu” – ông Nguyễn Hùng Điệp đánh giá.

Nhận định về nhu cầu chất chuẩn, ông Điệp cho rằng, thời điểm hiện nay nhu cầu mua sắm, sử dụng chất chuẩn đã là rất lớn để đáp ứng như: Quy định kiểm nghiệm thực phẩm khi tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm của doanh nghiệp và phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra nhà nước về ATTP của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Quy định về giới hạn vi sinh vật gây bệnh, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, dư lượng thuốc thú y, kim loại nặng … khắt khe hơn của các quốc gia, vùng lãnh thổ nhập khẩu.

Dưới sự chủ trì của ông Trần Quý Giầu, phần thảo luận diễn ra rất sôi nổi, đã trao đổi, thảo luận và trả lời 08 ý kiến của các đại biểu trực tiếp tại hội nghị và trực tuyến thông qua “chat box” về các vấn đề liên quan đến sản xuất và sử dụng mẫu chuẩn, chất chuẩn trong hoạt động đo lường và thử nghiệm chất lượng sản phẩm hàng hóa, được đông đảo đại biểu doanh nghiệp đồng tình và đánh giá cao về chất lượng chuyên môn của hội nghị.

Phát biểu kết luận tại hội thảo, ông Trần Quý Giầu chỉ đạo các đơn vị kỹ thuật trực thuộc Ủy ban TCĐLCL Quốc gia thực hiện 06 nội dung chính như sau: (i) Rà soát, bổ sung kế hoạch nghiên cứu sản xuất mẫu chuẩn, chất chuẩn trong năm 2025 bảo đảm được công nhận theo TCVN ISO/IEC 17034 và bám sát, đáp ứng theo nhu cầu thị trường, doanh nghiệp; (ii) Lập kế hoạch sử dụng chất chuẩn, mẫu chuẩn đã được Văn phòng Công nhận chất lượng Việt Nam (BoA) công nhận theo TCVN ISO/IEC 17034 do các đơn vị kỹ thuật thuộc Ủy ban sản xuất và dự kiến sản xuất trong thời gian tới; (iii) các tổ chức, đơn vị có liên quan thực hiện đăng ký nhu cầu tham gia Chương trình so sánh liên phòng về đo lường và thử nghiệm thành thạo do Ủy ban tổ chức; (iV) Tăng cường tuyên truyền, quảng bá về vai trò của chất chuẩn, mẫu chuẩn và khuyến khích sử dụng chất chuẩn, mẫu chuẩn do các đơn vị thuộc Ủy ban sản xuất; (v) Đẩy mạnh hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát việc sử dụng chất chuẩn, mẫu chuẩn trong hoạt động đo lường, thử nghiệm chất lượng sản phẩm hàng hóa đáp ứng yêu cầu của pháp luật về đo lường, chất lượng sản phẩm hàng hóa và TCVN ISO/IEC 17034.

Kết quả của hội thảo sẽ tạo động lực, khuyến khích nâng cao, tăng cường năng lực sản xuất chất chuẩn, mẫu chuẩn của các đơn vị kỹ thuật thuộc Ủy ban và doanh nghiệp trong nước, đồng thời giảm chi phí nhập khẩu hóa chất, chất chuẩn trong thời gian tới, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm xuất khẩu, các phòng thí nghiệm, giám định, thử nghiệm, kiểm định, hiệu chuẩn về đo lường và chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Nguồn: https://tcvn.gov.vn/