Hiện nay, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là vấn đề nhận được sự quan tâm lớn tại Việt Nam, nhất là trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập mạnh mẽ với kinh tế thế giới. Phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được kỳ vọng là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tạo ra nhiều việc làm mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của xã hội.
Theo Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013, đổi mới sáng tạo là việc tạo ra, ứng dụng thành tựu, giải pháp kỹ thuật, công nghệ, giải pháp quản lý để nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm, hàng hóa. Đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội trên phạm vi toàn cầu, nhưng đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội để thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại điện tử, ...
Để hỗ trợ họat động khởi nghiệp ĐMST, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/5/2016 về việc phê duyệt Đề án "Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025". Quyết định số 188/QĐ-TTg ngày 09/2/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 844 ngày 18/5/2016. Đề án 844 ra đời hướng đến mục tiêu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, khai thác bí quyết công nghệ, bí quyết kinh doanh với mong muốn tạo ra những doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng vượt bật.
Thực hiện các quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2009/QĐ-UBND ngày 19/7/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc ban hành Kế hoạch hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên, giai đoạn 2017-2020; Kế hoạch số 142 ngày 16/9/2021 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2021-2025.
Sau giai đoạn triển khai thực hiện Kế hoạch “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2017-2020”, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh bước đầu có những chuyển biến tích cực, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cơ bản vẫn đang ở giai đoạn hình thành, phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo còn phân tán, nhỏ lẻ, các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hoạt động chưa đồng bộ. Vai trò của Nhà nước trong việc hỗ trợ các hoạt động của doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo còn hạn chế; chưa có chính sách đủ mạnh để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Các doanh nghiệp lớn chưa tham gia tích cực các hoạt động liên kết, hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn về xây dựng ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, tiếp cận các nguồn lực đầu tư, thương mại hóa sản phẩm.
Từ kết quả thực tế triển khai QĐ 2009/QĐ-UBND, Sở Khoa học và Công nghệ đã trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 142/KH-UBND ngày 16/9/2021 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2021-2025, tập trung vào một số nhiệm vụ chính sau:
- Đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng (báo, đài, bản tin,…) và đặc biệt trên các nền tảng số (zalo, …); tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của tỉnh, tổ chức đào tạo, tập huấn các kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
- Khuyến khích thành lập: “Câu lạc bộ khởi nghiệp”, “Không gian làm việc chung”, cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật tại các trường đại học, cao đẳng, các trường chuyên nghiệp, các trường THPT trên địa bàn tỉnh dựa vào nền tảng là sự kết hợp xu hướng chuyển đổi số với hoạt động nghiên cứu của sinh viên, học sinh. Phấn đấu xây dựng 02 cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật, khu làm việc chung (dự kiến: 01 cơ sở đặt tại Trường Đại học sư phạm kỹ thuật Hưng Yên, 01 cơ sở đặt tại Trung tâm Thông tin, thống kê, ứng dụng khoa học và công nghệ trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ).
- Tăng cường hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo tại các địa phương;
- Hàng năm, hỗ trợ xây dựng và phát triển thành các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh;
- Tổ chức Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên.
- Hàng năm, tổ chức đào tạo tăng tốc khởi nghiệp cho các dự án khởi nghiệp. Hỗ trợ vận động viên đạt thành tích cao sau khi kết thúc sự nghiệp chuyên nghiệp, cá nhân xuất sắc trên các lĩnh vực có nhu cầu khởi nghiệp.
- Hình thành và phát triển Trung tâm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của tỉnh theo mô hình Trung tâm phát triển cộng đồng và Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Hưng Yên là địa phương có nhiều tiềm năng để xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mạnh, các doanh nghiệp khởi nghiệp nội tại được ươm tạo dựa trên tiền đề là các trường cao đẳng, đại học đóng tại địa phương. Đồng thời, tỉnh cũng là địa điểm thu hút các doanh nghiệp khởi nghiệp từ các địa phương khác trong vùng, trong cả nước và thậm chí trên thế giới nhờ vị trí địa lý và điều kiện dân số-xã hội lý tưởng. Tuy nhiên hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Hưng Yên hiện nay chưa tương xứng với tiềm lực.
Xác định vai trò quan trọng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đối với quá trình phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh, là lực lượng quan trọng để phát triển sản xuất hiện đại, để đẩy mạnh hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như sau:
1. Tập trung nguồn lực đầu tư cho phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phấn đấu đạt mức 2% tổng chi ngân sách địa phương;
2. Tiến hành khảo sát thực trạng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tao tỉnh Hưng Yên và đánh giá tiềm năng phát triển để xây dựng kế hoạch phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phù hợp, tầm nhìn dài hạn.
3. Tăng cường việc củng cố và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh đã bước đầu hình thành: Thành lập trung tâm Trung tâm dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, diễn đàn khoa học và công nghệ, đưa hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên phát triển tương xứng với tiềm năng nhân lực và ưu thế vị trí địa lý của tỉnh; Thường xuyên tổ chức tuyển chon, hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp cho các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; ưu tiên hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm đạt giải cao tại các các cuộc thi, sản phẩm từ các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, góp phần cổ vũ phong trào nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh.
4. Xây dựng cơ chế thu hút đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ nghiên cứu ứng dụng KH&CN để khai thác tiềm năng, lợi thế, nhất là kinh tế số, dịch vụ, logistics; có chính sách thu hút, trọng dụng, đãi ngộ sử dụng có hiệu quả đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, nâng cao chất lượng các ý tưởng, dự án khởi nghiệp, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày càng cao.
5. Tổ chức các hoạt động kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới trong và ngoài tỉnh, kết nối các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với các chuyên gia, cố vấn, quỹ đầu tư, thị trường thông qua các diễn đàn, hội thảo, các buổi tư vấn, hội chợ cùng nhiều hoạt động ý nghĩa khác để tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của tỉnh.
6. Các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh cần tổ chức triển khai hiệu quả, thiết thực Kế hoạch số 142 ngày 16/9/2021 hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2021-2025, đặc biệt các huyện, thị xã, thành phố cần bố trí ngân sách để thực hiện Kế hoạch ở địa phương./.
Trường Long