Nhằm hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH và CN), thời gian qua, nhiều chính sách về lĩnh vực này đã được ban hành, sửa đổi như: Nghị định số 13/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ về doanh nghiệp khoa học và công nghệ (sau đây viết tắt là Nghị định số 13/2019/NĐ-CP); Thông tư số 03/2021/TT-BKHCN ngày 11/01/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn về miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp khoa học và công nghệ quy định tại Nghị định số 13/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ về doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Thông tư số 03/2021/TT-BKHCN); Thông tư số 10/2021/TT-BKHCN ngày 17/11/2021 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định biện pháp thi hành một số điều của Nghị định số 13/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ về doanh nghiệp khoa học và công nghệTuy số lượng doanh nghiệp KH và CN tăng qua các năm, nhưng nhìn chung vẫn còn khiêm tốn; chưa nhiều doanh nghiệp được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ. Nguyên nhân do việc triển khai các chính sách chưa hiệu quả, một số quy định chưa phù hợp đặc thù doanh nghiệp KH và CN (Thông tư số 10/2021/TT-BKHCN). Theo đó, doanh ngghiệp khoa học và công nghệ được hưởng các chính sách, ưu đãi sau:Ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp;Miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước;Ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và sản xuất kinh doanh; Giao tài sản kết quả khoa học và công nghệ hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước;Hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ;Hỗ trợ, khuyến khích ứng dụng, đổi mới công nghệ.
Tính đến hết năm 2022, trên địa bàn tỉnh có 08 doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học và công nghệ (các doanh nghiệp này đều là doanh nghiệp vừa và nhỏ).Tuy nhiên, chưa nhiều doanh nghiệp được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ.Nguyên nhân do một số quy định chưa phù hợp đặc thù doanh nghiệp khoa học và công nghệ.
- Khó khăn hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Để được hưởng ưu đãi này, doanh nghiệp KH và CN phải có doanh thu của sản phẩm hình thành từ kết quả nghiên cứu KH và CN đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp mới được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Mặc dù mức tỷ lệ này đã giảm so với trước đây, nhưng nhiều doanh nghiệp khoa học và công nghệ vẫn khó có thể đạt để được hưởng ưu đãi.Trên thực tế,đa số doanh nghiệp khoa học và công nghệ tại tỉnh là doanh nghiệp vừa và nhỏ, phải sản xuất, kinh doanh đồng thời nhiều sản phẩm, dịch vụ, lấy doanh thu của các lĩnh vực khác để bù chi phí cho hoạt động nghiên cứu và phát triển nhưng sản phẩm đáp ứng điều kiện để cấp Giấy chứng nhận sản phẩm khoa học và công nghệ lại không nhiều và nên không đáp ứng được mức 30% doanh thu để được hưởng ưu đãi như quy định.
Ngoài ra, các chính sách ưu đãi: Miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; Ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và sản xuất kinh doanh chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện cụ thể, chưa có hướng dẫn khả thi thực hiện công tác định giá tài sản là kết quả hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ nên chưa thể thực hiện thế chấp tài sản trong việc tiếp cận nguồn tín dụng… Nếu quy định chung chung như tại Nghị định 13/2019/NÐ-CP, không có mức hỗ trợ bao nhiêu, thủ tục thực hiện, quy trình, hồ sơ như thế nào thì không thể triển khai được. Quy định về Giao tài sản kết quả khoa học và công nghệ hình thành từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước; Hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ; Hỗ trợ, khuyến khích ứng dụng, đổi mới công nghệcũng đang gặp phải một số khó khắn, vướng mắc mà chưa thể tháo gỡ. Những khó khăn vướng mắc đó khiến doanh nghiệp không mặn mà trở thành doanh nghiệp khoa học và công nghệ cũng như gắn bó với hoạt động khoa học và công nghệ.
Doanh nghiệp khoa học và công nghệ có đặc thù là đầu tư lớn, rủi ro cao, sản phẩm mới không dễ được thị trường đón nhận, trong khi tiềm lực tài chính còn hạn chế. Do đó, các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cần sớm được các cơ quan bộ, ngành Trung ương hướng dẫn chi tiết, cụ thể, thống nhất, tính khả thi cao để các địa phươngvà doanh nghiệp thực hiện thuận lợi, để pháp luật ngày càng đi vào cuộc sống.
Lê Phương Đông
Phó TP QUản lý Công nghệ và TTCN