Chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho học sinh, sinh viên và các tổ chức giáo dục. Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Hưng Yên đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc áp dụng công nghệ số trong lĩnh vực giáo dục, từ đó triển khai nhiều chương trình và giải pháp nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh. Những nỗ lực này không chỉ giúp hiện đại hóa hệ thống giáo dục mà còn chuẩn bị tốt hơn cho các thế hệ học sinh, sinh viên trong tương lai, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế tri thức ngày càng phát triển.

1. Nhu cầu chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo

Giáo dục là một trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng mạnh mẽ nhất bởi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển của công nghệ số. Nhu cầu chuyển đổi số trong giáo dục xuất phát từ các yếu tố quan trọng sau:

• Thay đổi phương pháp dạy và học: Với sự phát triển của công nghệ, các phương pháp giảng dạy truyền thống đã dần bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt trong việc đáp ứng nhu cầu học tập linh hoạt, cá nhân hóa và ứng dụng thực tiễn. Chuyển đổi số trong giáo dục giúp cải tiến các phương pháp dạy và học, tạo ra môi trường học tập thông minh, linh hoạt và tương tác cao.
• Đảm bảo tiếp cận bình đẳng và linh hoạt trong giáo dục: Công nghệ số giúp thu hẹp khoảng cách địa lý, mở ra cơ hội tiếp cận giáo dục cho nhiều đối tượng học sinh, sinh viên hơn. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, các giải pháp học tập trực tuyến đã chứng minh tính hiệu quả của chuyển đổi số trong việc đảm bảo tính liên tục và linh hoạt của giáo dục.
• Chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số: Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và các ngành công nghiệp sáng tạo, việc chuẩn bị nguồn nhân lực có kiến thức và kỹ năng số trở thành nhiệm vụ quan trọng của các cơ sở giáo dục. Chuyển đổi số trong giáo dục giúp học sinh, sinh viên nắm bắt các kỹ năng công nghệ tiên tiến, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường lao động.
• 

2. Các giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục của Sở KH&CN Hưng Yên

Nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, Sở KH&CN Hưng Yên đã tư vấn triển khai nhiều giải pháp và chương trình cụ thể, tập trung vào việc xây dựng hạ tầng công nghệ, phát triển hệ sinh thái giáo dục số, và đào tạo kỹ năng số cho giáo viên và học sinh trong địa bàn tỉnh Hưng Yên.

• Phát triển hạ tầng công nghệ thông tin trong các trường học: Một trong những bước đi đầu tiên của Sở KH&CN Hưng Yên là tư vấn hỗ trợ các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin. Sở đã triển khai các dự án cung cấp máy tính, máy chiếu, bảng tương tác và hệ thống mạng Internet tốc độ cao cho các trường học, từ tiểu học đến trung học phổ thông. Hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại là nền tảng quan trọng giúp các trường có thể triển khai các giải pháp giáo dục số một cách hiệu quả.
• Ứng dụng các nền tảng học tập trực tuyến: Trong bối cảnh dịch bệnh và xu hướng học tập trực tuyến ngày càng phổ biến, Sở KH&CN Hưng Yên đã hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ để triển khai các nền tảng học tập trực tuyến, giúp học sinh và giáo viên có thể tiếp cận tài liệu học tập mọi lúc, mọi nơi. Nền tảng này cung cấp các khóa học, bài giảng trực tuyến, các bài tập và đánh giá tự động, giúp học sinh tự học một cách chủ động và hiệu quả hơn.

Các hệ thống quản lý học tập (Learning Management System - LMS) được triển khai giúp giáo viên quản lý lớp học, theo dõi quá trình học tập của học sinh, và điều chỉnh phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng. Việc áp dụng các nền tảng học trực tuyến không chỉ giúp nâng cao khả năng tự học của học sinh mà còn tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh.

• Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích dữ liệu học tập: Sở KH&CN Hưng Yên đã triển khai thí điểm việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục, với mục tiêu phân tích dữ liệu học tập của học sinh để đánh giá năng lực và hỗ trợ cá nhân hóa quá trình học tập. AI có khả năng phân tích điểm mạnh, điểm yếu của học sinh thông qua kết quả học tập, từ đó đề xuất các bài học và tài liệu phù hợp với từng học sinh. Điều này giúp giáo viên có cái nhìn chi tiết hơn về từng học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp với năng lực và nhu cầu của từng em.
• Xây dựng hệ thống học liệu mở và kho tài nguyên giáo dục số: Sở KH&CN Hưng Yên đã phát triển hệ thống học liệu mở và kho tài nguyên giáo dục số, cung cấp miễn phí các tài liệu học tập, giáo trình và bài giảng cho giáo viên và học sinh. Hệ thống này cho phép giáo viên và học sinh truy cập các tài liệu chất lượng cao từ nhiều nguồn khác nhau, từ đó hỗ trợ quá trình học tập và giảng dạy. Kho tài nguyên giáo dục số cũng giúp giáo viên dễ dàng tìm kiếm và sử dụng các tài liệu giảng dạy phong phú, đa dạng, từ đó tăng cường sự sáng tạo và đổi mới trong giảng dạy.
• Phát triển kỹ năng số cho giáo viên và học sinh: Để đảm bảo việc chuyển đổi số được thực hiện hiệu quả, Sở KH&CN Hưng Yên đã tổ chức nhiều chương trình đào tạo kỹ năng số cho giáo viên và học sinh. Các khóa học này bao gồm các nội dung như kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, kỹ năng sử dụng các nền tảng học trực tuyến, và cách thức áp dụng các công nghệ tiên tiến như AI, dữ liệu lớn (Big Data) trong giáo dục. Các chương trình đào tạo này giúp nâng cao khả năng sử dụng công nghệ của giáo viên, từ đó thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong giảng dạy.

3. Lợi ích của chuyển đổi số trong giáo dục đối với Hưng Yên

Việc triển khai các giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục đã mang lại nhiều lợi ích cho các cơ sở giáo dục, giáo viên và học sinh tại Hưng Yên:

• Nâng cao chất lượng giảng dạy: Nhờ vào các công cụ công nghệ số, giáo viên có thể triển khai các phương pháp giảng dạy hiện đại, từ đó giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Học sinh có thể tự học mọi lúc, mọi nơi thông qua các nền tảng học tập trực tuyến, từ đó nâng cao tính tự giác và khả năng sáng tạo trong học tập.
• Cá nhân hóa quá trình học tập: Với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo và các công cụ phân tích dữ liệu, giáo viên có thể đánh giá chính xác năng lực của từng học sinh và điều chỉnh nội dung giảng dạy sao cho phù hợp. Điều này giúp cá nhân hóa quá trình học tập, đảm bảo rằng mỗi học sinh đều được phát triển theo đúng năng lực và sở trường của mình.
• Tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh: Các nền tảng học tập trực tuyến và các công cụ số hóa giúp tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, từ đó cải thiện hiệu quả giảng dạy và học tập. Học sinh có thể tham gia vào các bài giảng tương tác, thảo luận nhóm trực tuyến và nhận phản hồi nhanh chóng từ giáo viên, từ đó cải thiện kỹ năng giao tiếp và học tập chủ động.
• Mở rộng cơ hội học tập cho học sinh ở vùng sâu, vùng xa: Chuyển đổi số giúp thu hẹp khoảng cách giữa các khu vực, mở ra cơ hội học tập bình đẳng cho học sinh ở vùng sâu, vùng xa. Nhờ vào các nền tảng học trực tuyến, học sinh tại các khu vực này có thể tiếp cận với các tài liệu học tập chất lượng và tham gia vào các lớp học trực tuyến mà không cần phải di chuyển xa.
• Chuẩn bị cho học sinh tham gia vào nền kinh tế số: Chuyển đổi số trong giáo dục giúp học sinh nắm bắt các kỹ năng công nghệ cần thiết cho nền kinh tế số. Các kỹ năng này bao gồm không chỉ là khả năng sử dụng các công cụ công nghệ mà còn là khả năng giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo và kỹ năng làm việc nhóm trong môi trường số.

4. Thách thức và giải pháp trong quá trình chuyển đổi số trong giáo dục

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, quá trình chuyển đổi số trong giáo dục tại Hưng Yên vẫn đối mặt với một số thách thức:

• Hạ tầng công nghệ còn chưa đồng bộ: Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nâng cấp hạ tầng công nghệ, một số trường học ở vùng sâu, vùng xa vẫn còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận với mạng Internet và thiết bị công nghệ hiện đại. Điều này đòi hỏi cần có sự đầu tư thêm vào hạ tầng công nghệ, đảm bảo mọi trường học đều được trang bị đầy đủ để triển khai chuyển đổi số.
• Thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ: Một số giáo viên, đặc biệt là giáo viên lớn tuổi, gặp khó khăn trong việc sử dụng các công nghệ số và các nền tảng trực tuyến. Để giải quyết vấn đề này, cần có các chương trình đào tạo liên tục, giúp giáo viên nâng cao khả năng sử dụng công nghệ trong giảng dạy.
• Chi phí triển khai các giải pháp công nghệ: Việc triển khai các hệ thống học tập trực tuyến, trí tuệ nhân tạo và các công cụ số hóa đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu lớn. Điều này đòi hỏi cần có sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và sự hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ để giảm thiểu chi phí cho các cơ sở giáo dục.

5. Định hướng phát triển trong tương lai

Trong thời gian tới, Sở KH&CN Hưng Yên sẽ tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục, với các mục tiêu chính:

• Nâng cấp và mở rộng hạ tầng công nghệ: Sở sẽ tiếp tục đầu tư vào hạ tầng công nghệ tại các trường học, đặc biệt là các trường ở vùng sâu, vùng xa, đảm bảo mọi học sinh đều có cơ hội tiếp cận với các công nghệ số.
• Phát triển các nền tảng học tập và quản lý thông minh: Sở sẽ phát triển thêm các nền tảng học tập thông minh và hệ thống quản lý học tập, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, đồng thời cải thiện khả năng quản lý và đánh giá của giáo viên.
• Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số: Sở sẽ tiếp tục tổ chức các chương trình đào tạo kỹ năng số cho học sinh và giáo viên, giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho môi trường làm việc trong tương lai, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của học sinh trên thị trường lao động.

Chuyển đổi số trong giáo dục đã và đang mang lại nhiều thay đổi tích cực cho hệ thống giáo dục tại Hưng Yên, giúp nâng cao chất lượng giảng dạy, cải thiện môi trường học tập và chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số. Với những nỗ lực không ngừng từ Sở KH&CN Hưng Yên và các cơ sở giáo dục, quá trình chuyển đổi số trong giáo dục sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của tỉnh trong tương lai.