Nhằm tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học và công nghệ phục vụ sản xuất và đời sống, hàng năm, UBND tỉnh Hưng Yên đã chỉ đạo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp Hội) và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thi SángtạoKỹ thuật (Hội thi) và Cuộc thi Sángtạo Thanh Thiếu niên Nhi đồngtỉnh (Cuộc thi). Tính từ năm 2016 đến nay, Liên hiệp Hội đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, sở Giáo dục và Đào tạo, Liên đoàn Lao động tỉnh, Tỉnh Đoàn Hưng Yên tổ chức liên tục được 4 Hội thi và 2 Cuộc thi. Các đơn vị hữu quan đã tích cực vận động các tổ chức, cá nhân tham gia và đạt nhiều giải cao cấp tỉnh và toàn quốc.

Hàng năm, Liên hiệp Hội chủ trì phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan thành lập Ban tổ chức và Ban thư ký Hội thi, Cuộc thi; phát động phong trào và tuyên truyền sâu rộng Thể lệ Hội thi, Cuộc thi; in ấn gửi hàng ngàn bộ tài liệu hướng dẫn tham gia; phối hợp với Báo Hưng Yên, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh thực hiện các phóng sự, bài viết về các giải pháp, công trình đạt giải nhằm tôn vinh các tác giả, đồng thời tuyên truyền Hội thi, Cuộc thi. Thể lệ Hội thi, Cuộc thi được đăng tải trên bản tin, ấn phẩm, website của Liên hiệp Hội và nhiều sở, ban, ngành…

          Thông qua công tác tuyên truyền, vận động, nhiều cơ quan, đơn vị biết đến và tích cực hưởng ứng tham gia Hội thi, Cuộc thi như: Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, Tỉnh Đoàn, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Hội Đông y tỉnh, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên, Trường THPT Hưng Yên, Trường THPT Nguyễn Siêu, Trường THPT Phù Cừ, Trường THCS Như Quỳnh, Trường Tiểu học Bần Yên Nhân số I… Các đơn vị trên đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, người lao động, giáo viên, học sinh, sinh viên đăng ký các giải pháp, đề tài hội đủ các tiêu chí về tính mới, sáng tạo, khả năng ứng dụng, mang lại hiệu quả kinh tế xã hội cao tham gia Hội thi, Cuộc thi.

Từ năm 2016 đến nay, số lượng đề tài, giải pháp tham dự Hội thi, Cuộc thi hàng năm đều tăng, thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân quan tâm. Trong đó, phần lớn đối tượng tham gia là giáo viên, học sinh, sinh viên, cán bộ, viên chức, quân đội... Trong 6 năm qua, toàn tỉnh đã có tổng số gần 450 giải pháp tham gia Hội thi, Cuộc thi.

Năm 2016, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Hưng Yên lần thứ I được tổ chức, toàn tỉnh có 49 hồ sơ các giải pháp tham gia Hội thi, Ban Tổ chức trao 02 giải Nhì, 05 giải Ba; 21 Giải khuyến khích (không có giải Nhất). Đây là năm đầu tiên tỉnh ta tổ chức Hội thi, nội dung và hình thức mới mẻ nhưng các thành viên Ban Tổ chức, Hội đồng giám khảo, Ban Thư ký đã chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, tổ chức thi đúng kế hoạch, yêu cầu đề ra, đảm bảo nghiêm túc, khách quan, công bằng, chính xác nên kết quả mang lại có sức lan tỏa, thuyết phục cao.

Năm 2018, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh lần thứ II tổ chức, toàn tỉnh có 57 hồ sơ giải pháp tham dự. Ban tổ chức đã trao 07 giải Nhì, 13 giải Ba, 25 giải Khuyến khích (không có giải Nhất). Một số đề tài tiêu biểu đạt giải Nhì như: “Thiết kế, chế tạo hệ thống cân băng định lượng ứng dụng trong đóng gói sản phẩm nông sản” của em Trần Minh Sáng - Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Hưng Yên; “Xây dựng web Moodle phục vụ dạy và học tiếng Anh trong nhà trường THCS” của em Nguyễn Minh Thanh, giáo viên hướng dẫn Nguyễn Minh Tâm – Trường THCS Thọ Vinh, đây cũng là công trình duy nhất của Hưng Yên được được tôn vinh trong “Sách Vàng Sáng tạo Việt Nam 2019”. Tiếp bước thành công của Hội thi năm 2018, Ban Tổ chức đã gửi một số đề tài tham dự Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2019. Kết quả, công trình “Nghiên cứu chế tạo các hạt nano bạc nhằm ứng dụng tạo màng phun bảo quản quả nhãn lồng xuất khẩu và phát hiện Melamine trong thực phẩm” của nhóm tác giả Phạm Tùng Lâm, Bùi Quang Minh, giáo viên hướng dẫn Nguyễn Vũ Ánh Tuyết - Trường THPT Chuyên Hưng Yên đã được trao giải Khuyến khích. 

Năm 2019, Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên Nhi đồng tỉnh lần thứ I tổ chức, toàn tỉnh có 50 mô hình, sản phẩm tham gia. Kết quả Cuộc thi có 35 giải: 05 giải Nhì, 06 giải Ba và 24 giải Khuyến khích (không có giải Nhất). Một số đề tài tiêu biểu của học sinh đạt giải Nhì như: “Chiết xuất tinh dầu đuổi muỗi an toàn cho sức khỏe con người từ cây Sả” - Trường THCS Dị Chế, “Thế giới Hóa học” - Trường THCS Tống Phan, “Brain Training – Rèn luyện trí não” - Trường THPT Nghĩa Dân, “Các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em” - Trường Tiểu học Bần Yên Nhân số I, “Xây dựng, phân phối hệ thống tưới cây giống thông minh bằng cảm biến” - Trường THPT Nguyễn Siêu. Ban tổ chức đã cử một số đề tài tiêu biểu tham dự các cuộc thi ở Trung ương, trong đó có đề tài “Brain Training – Rèn luyện trí não” của em Nguyễn Phi Hoàng - Trường THPT Nghĩa Dân đạt giải Khuyến khích Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên Nhi đồng Toàn quốc lần thứ 16 năm 2020.

Từ năm 2020 đến nay tuy tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, công tác tổ chức vận động gặp nhiều khó khăn, nhưng số lượng các cơ quan, đơn vị tham gia Hội thi, Cuộc thi vẫn khá đông, chất lượng các đề tài tham gia khá tốt.

Năm 2020, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh lần thứ III tổ chức, thu hút 77 đề tài, giải pháp tham gia. Kết quả, Ban Tổ chức đã xét chọn và trao 45 đề tài, giải pháp đạt giải, trong đó có: 07 giải Nhì, 13 giải Ba và 25 giải Khuyến khích (không có giải Nhất). Chủ tịch UBND tỉnh đã tặng bằng khen cho 07 nhóm tác giả đạt giải Nhì, khen tặng các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác tuyên truyền, tổ chức Hội thi. Ban tổ chức đã cử một số đề tài tiêu biểu tham dự các cuộc thi ở Trung ương và đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Giải pháp “Phần mềm hỗ trợ học sinh học Toán bằng Tiếng Anh lớp 10 THPT” của nhóm học sinh Trường THPT Đức Hợp do thầy Trần Văn Tỏ hướng dẫn đã vinh dự được vinh danh trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2021. Đề tài "Nghiên cứu chế tạo sử dụng Enzyme vi sinh vật phân lập bản địa giảm mùi hôi chuồng trại"” của hai em Vũ Đặng Minh Phương, Nguyễn Trường An, giáo viên hướng dẫn: Ngô Thị Thanh Trà - Trường THCS Hải Triều đạt giải Khuyến khích Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên Nhi đồng toàn quốc lần thứ 17, năm 2021. Đề tài “Nghiên cứu, chế tạo Cold Plasma năng lượng siêu cao UHECP - Ứng dụng cho Nông nghiệp công nghệ cao, Sinh học, Y học” của nhóm tác giả Nguyễn Vũ Ánh Tuyết, Trần Phúc Ánh, Nguyễn Tuấn Lộc, Nhữ Lê Mai Anh – Trường THPT Chuyên Hưng Yên đạt giải Khuyến khích Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật toàn quốc lần thứ 16, năm 2020-2021.

Năm 2021, Cuộc thi Sáng tạo Thanh Thiếu niên Nhi đồng tỉnh lần thứ II tổ chức. Năm 2021 là năm chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19, tỉnh phải thực hiện giãn cách xã hội, nhiều hoạt động bị đình trệ, trong đó có công tác tổ chức triển khai Cuộc thi cũng có nhiều hạn chế. Tuy nhiên, số lượng các đề tài tham dự Cuộc thi tăng mạnh. Toàn tỉnh có 104 mô hình, sản phẩm tham gia. Các Hội đồng chấm thi đã làm việc nghiêm túc, khách quan, khoa học, trung thực, công bằng, với tinh thần trách nhiệm cao. Kết quả, Cuộc thi có 40 giải thưởng: 01 giải Nhất, 06 giải Nhì, 09 giải Ba và 24 giải Khuyến khích. Đây là năm có số lượng đề tài dự thi đông nhất từ trước đến nay. Cũng là năm đầu tiên Ban Tổ chức trao giải Nhất cho đề tài "Hệ thống theo dõi, giám sát bệnh nhân Covid-19 tại nhà" của nhóm học sinh: Nguyễn Minh Tú, Nguyễn Đức Hoàng, giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Vũ Ánh Tuyết - Trường THPT Chuyên Hưng Yên. Chủ tịch UBND tỉnh đã tặng bằng khen cho 16 nhóm tác giả đạt giải Ba trở lên, đồng thời tặng khen cho những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác tuyên truyền, tổ chức, triển khai Cuộc thi ở cơ sở. Đa số đề tài đạt giải của các em đều có ý tưởng xuất phát từ thực tiễn cuộc sống, mang tính ứng dụng, nhân văn cao. Với những kết quả nêu trên, cho thấy khả năng nghiên cứu sáng tạo của các em học sinh là rất lớn. Nếu được đầu tư thích đáng về nghiên cứu khoa học thì trong tương lai chúng ta sẽ không thiếu những nhà sáng chế giỏi. Kết quả Cuộc thi cho thấy sự nỗ lực cố gắng của các tác giả, sự tạo điều kiện của các đơn vị có giải pháp dự thi; công tác chỉ đạo kịp thời, linh động, thích ứng với tình hình thực tế của Ban Tổ chức.

Năm 2022, Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh lần thứ IV được tổ chức. Ban tổ chức Hội thi đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phát động cuộc thi tới các đơn vị, các tổ chức, cá nhân; tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, Báo Hưng Yên, Thông tấn xã Việt Nam tại Hưng Yên, Trang thông tin điện tử của Liên hiệp Hội tỉnh, Sở Khoa học & Công nghệ và một số đơn vị phối hợp. Các đơn vị trong Ban tổ chức đã có nhiều hoạt động cụ thể triển khai đôn đốc Hội thi. Sở Giáo dục và Đào tạo ban hành công văn chỉ đạo các phòng giáo dục, các trường học đẩy mạnh Hội thi đến các em học sinh; Tỉnh Đoàn phân công cán bộ phụ trách theo dõi, chỉ đạo, nắm bắt công tác triển khai tại cơ sở, tổ chức hướng dẫn học sinh, sinh viên gửi các đề tài tham gia dự thi cấp tỉnh. Các Sở, ban, ngành phối hợp triển khai, tuyên truyền Kế hoạch, Thể lệ Hội thi theo ngành dọc quản lý… Hội thi năm nay đã thu hút 81 giải pháp tham gia. Các giải pháp tập trung trên 6 lĩnh vực: Công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông; Cơ khí, tự động hoá, xây dựng, giao thông vận tải; Vật liệu, hoá chất, năng lượng; Nông ngư nghiệp, tài nguyên và môi trường; Y dược; Giáo dục và đào tạo. Một số đơn vị có nhiều giải pháp tham dự như: Trường THPT Nguyễn Siêu (6 hồ sơ), THPT Phù Cừ (7 hồ sơ), Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên (9 hồ sơ)…Hầu hết các giải pháp, công trình dự thi đều có chất lượng cao, được ứng dụng vào thực tế sản xuất, tiêu biểu cho phong trào lao động sáng tạo trong quần chúng nhân dân góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hiện nay, Ban Tổ chức đang tiến hành triển khai công tác đánh giá, chấm điểm, xếp loại giải thưởng các giải pháp dự thi, dự kiến tổ chức tổng kết, trao giải trong tháng 12/2022.

Hội thi, Cuộc thi được tổ chức thành công những năm quađã khẳng định ý nghĩa và tầm quan trọng của sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành; sự phối hợp nhịp nhàng, có hiệu quả giữa Liên hiệp Hội, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiện nay việc tổ chức Hội thi, Cuộc thi vẫn còn những khó khăn, hạn chế, như: Nhiều người còn rụt rè, chưa mạnh dạn tham gia dự thi vì chưa nhận thức đúng về ý nghĩa của đổi mới sáng tạo; công tác tuyên truyền, phổ biến Hội thi, Cuộc thi chưa thật sự sâu rộng. Một số địa phương, đơn vị phát động phổ biến Hội thi, Cuộc thi chưa kịp thời. Số lượng giải pháp dự thi hằng năm đều tăng, song so với tiềm năng của tỉnh thì số lượng đề tài, giải pháp tham dự vẫn còn hạn chế.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học kỹ thuật tham gia Hội thi, Cuộc thi, các địa phương cần tiếp tục phối hợp trong vận động tuyên truyền, phổ biến Hội thi, Cuộc thi đến các đối tượng tham gia. Các cấp, các ngành cần quan tâm hơn nữa công tác lãnh, chỉ đạo, tổ chức tốt Hội thi, Cuộc thi ở cơ sở; kịp thời khen thưởng, động viên các tác giả đạt giải; không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng toàn diện đối với phong trào “học tập, lao động, sáng tạo khoa học kỹ thuật"; không ngừng cải tiến, ứng dụng đưa tiến bộ khoa học công nghệ vào phục vụ sản xuất và đời sống.Liên hiệp Hội và các sở, ngành hữu quan cần theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, tổng hợp tình hình tổ chức thực hiện Hội thi, Cuộc thi ở cơ sở; tham mưu cho Ban tổ chức triển khai thực hiện để đạt được kết quả tốt nhất.Các tổ chức đoàn, đội, các cơ sở giáo dục, nhà trường trên địa bàn tỉnh cần đẩy mạnh phong trào thi đua học tập, lao động sáng tạo.Cùng với đó, các cấp, các ngành cũng như các doanh nghiệp, các thầy, cô giáo tiếp tục quan tâm, giúp đỡ, tạo điều kiện khơi dậy niềm đam mê sáng tạo của các em học sinh, sinh viên cũng như các tầng lớp nhân dântrong nghiên cứuvà thực hiện ý tưởng sáng tạo để có cơ hội biến những ý tưởng thành sản phẩm cụ thể đáp ứng yêu cầu thực tế.

Dù vẫn còn một số thiếu sót, hạn chế, song kết quả Hội thi, Cuộc thi những năm qua đã minh chứng cho chủ trương và hành động nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo đã đi đúng hướng, bước đầu khơi dậy tiềm năng sáng tạo dồi dào trong xã hội, nhất là trong học sinh, sinh viên và giới trẻ.

Võ Triệu

Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật tỉnh Hưng yên